Είναι οι θρησκευόμενοι Εβραίοι στενόμυαλοι;
Ερώτηση:
«Προσωπικά, προσπαθώ να είμαι πνευματικά ανοιχτόμυαλος. Γιατί όμως θρησκευόμενοι Εβραίοι είναι κλειστοί στη σοφία άλλων θρησκειών;».
Απάντηση:
Πρώτον, επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι οι χαρακτηρισμοί «ανοιχτόμυαλοι» και «στενόμυαλοι» δεν αποτελούν αντικειμενικές εκτιμήσεις, αλλά είναι προϊόν ατομικού μηχανισμού σκέψης.
Αυτοί που εσείς αποκαλείτε στενόμυαλους εκλαμβάνουν πολύ διαφορετικά αυτόν το διαχωρισμό. Επειδή προσανατολίζονται προς μία κατεύθυνση, τείνουν να θεωρούν τον εαυτό τους συγκεντρωμένο και διατεταγμένο ενώ αυτοί που αποκαλείτε ανοιχτόμυαλους, προσδιορίζονται ως απείθαρχοι και ασυντόνιστοι. Αυτό ωστόσο, δεν σημαίνει ότι αρνούνται την εγκυρότητα των διαφορετικών μεθόδων από τις δικές τους. Αντίθετα, θα περίμεναν από τους υποστηρικτές και άλλων κατευθύνσεων να αφιερωθούν ολόψυχα στη χάραξη της πορείας τους.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, ο χαρακτηρισμός των θρησκευόμενων Εβραίων ως «στενόμυαλοι», ίσως να είναι στενόμυαλος. (Είμαι πεπεισμένος πως είστε αρκετά ανοιχτόμυαλος για να θεωρήσετε προσβλητικά τα λόγια μου). Φυσικά, «διατεταγμένοι εναντίον απείθαρχων» δεν είναι πολύ πιο αντικειμενικός χαρακτηρισμός από αυτόν «ανοιχτόμυαλων εναντίον στενόμυαλων». Τι θα λέγατε για «πολυδιάστατους και μονοδιάστατους;».
Οι Εβραίοι δεν αρνούνται ότι υπάρχει σοφία στα άλλα έθνη. Στα θρησκευτικά ζητήματα, ωστόσο, υπάρχει η αίσθηση ότι πρέπει να κατέχουν καλά τον Ιουδαϊσμό και τις Εβραϊκές πηγές προτού στραφούν κάπου αλλού. (Το Μιντράσς εκφράζει τα παραπάνω με αυτόν τον τρόπο: «Εάν σας πουν ότι τα έθνη έχουν σοφία, πιστέψτε το, εάν σας πουν ότι τα έθνη έχουν Τορά, μην το πιστέψετε»). Μέχρι τότε, η δαπάνη χρόνου για εξερεύνηση άλλων συστημάτων μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική. Όταν ένας μελλοντικός βιρτουόζος του πιάνου περνά ώρες ατέλειωτες μαθαίνοντας να παίζει βιολί ή ένας ελπιδοφόρος κολυμβητής Ολυμπιακών αγώνων ξοδεύεται παίζοντας γκολφ, είναι πολύ πιθανό και για τους δύο να αποκτήσουν πολλές νέες εμπειρίες και γνώσεις περνώντας εκπληκτικές στιγμές. Η πρόοδος τους όμως σε σχέση με τον πρωταρχικό τους στόχο είναι η μεγαλύτερη δυνατή;
Τελικά, όπως υποστηρίζουν συχνά οι ουνιβερσαλιστές, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στον ίδιο στόχο (όλα τα ρεύματα στον ίδιο ωκεανό, όλα τα λόγια στον ίδιο άξονα), παραγκωνίζοντας σταθερά την ιδέα πως ένα μονοπάτι μας οδηγεί εκεί γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά από τα πέρα-δώθε ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα. Ή, παραφράζοντας μια κλασσική μεταφορά της Ανατολικής παράδοσης, φανταστείτε να διασχίζετε ένα ποτάμι με ένα πόδι σε κάθε βάρκα. Η αντίστοιχη παροιμία στα Γίντισς: «Δεν μπορείς να χορεύεις σε δύο γάμους» (προϋποθέτοντας ότι σας έχουν καλέσει και στους δύο).
Αυτό δε σημαίνει πως οι Εβραίοι της Τορά περιφρονούν τις αλήθειες που έχουν ανακαλύψει ή βιώσει άλλοι θρησκευόμενοι σοφοί. Ούτε υποδηλώνει βεβαίως, πως πρέπει να φοβόμαστε την επαφή με αυτούς ή τους οπαδούς τους, ακόμα και αν δεν την αναζητούμε. Απορρίπτουμε, ωστόσο, την αναγκαιότητα να στραφούμε σε άλλες οδούς κατά την αναζήτηση της αλήθειας, της τελειότητας και/ή της σωτηρίας είτε σε προσωπικό, είτε σε εθνικό είτε σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν νιώσουμε ότι χρειαζόμαστε επιπλέον έμπνευση, πιστεύουμε ότι αυτή διατίθεται στην Τορά. Και πρέπει να είναι έτσι, εφόσον (όπως παραδέχεστε) αποτελεί μια αληθινή και κατανοητή οδό.
Λέτε πως έχετε βρει ανάμεσα στους «στενόμυαλους» - αυτούς που βαδίζουν προς μία κατεύθυνση – σημαντική πηγή έμπνευσης. Δεν είναι πολύ πιθανόν αυτοί να έφτασαν σε τέτοιο επίπεδο πληρότητα ακριβώς λόγω της ευθύγραμμης πορείας τους;
Και αν ο Θ-ός τοποθετεί κάποιον σε ένα συγκεκριμένο μονοπάτι – σε αυτήν την περίπτωση κανόνισε εμείς να γεννηθούμε με Εβραϊκή ψυχή – γιατί να πολεμήσουμε το πεπρωμένο μας; Ας εξαντλήσουμε πρώτα την κληρονομιά μας πριν αποφασίσουμε να ανατρέξουμε σε συμπληρώματα.
