Αυτό το γνωρίζατε;

To read it in English, click here

Πως ξέρουμε ποιές είναι οι εργασίες που απαγορεύονται το Σσαμπάτ; Τι θέλει ο Θ-ός (και όχι η λογική μας) να μην κάνουμε το Σσαμπάτ;

Στην Τορά υπάρχουν μερικά σημεία στα οποία ο Θ-ός μάς προστάζει σχετικά με το Σσαμπάτ. Ένα ενδιαφέρον σημείο είναι στο Βιβλίο Έξοδος 35:1-2, όπου γίνεται αναφορά στην κατασκευή του Φορητού Ναού - Μισσκάν.

Ο Μωυσής συγκέντρωσε τον Λαό του Ισραήλ για να τους πει πως ο Θ-ός θέλει να Του χτίσουν έναν Ναό, το Μισσκάν. Αλλά ξεκινάει λέγοντας πρώτα νόμους για το Σσαμπάτ. Οι Σοφοί μάς εξηγούν, πως ο Μωυσής ήθελε να μας δώσει να καταλάβουμε πως η κατασκευή του Μισσκάν είναι πολύ σημαντική, αλλά παρόλ’ αυτά απαγορεύεται να το κατασκευάσουμε το Σσαμπάτ. Από αυτό επίσης μαθαίνουμε, πως οι εργασίες που έκαναν για το χτίσιμο του Μισσκάν είναι αυτές που απαγορεύονται το Σσαμπάτ. 

Αυτές οι εργασίες ονομάζονται Μελαχά (πληθυντικός Μελαχότ). Υπάρχουν 39 απαγορευμένες πρωταρχικές εργασίες Άβοτ Μελαχά, και η κάθε μια περιλαμβάνει και υποομάδες δευτερευουσών απαγορευμένων εργασιών που ονομάζονται Τολαντότ, παράγωγα. 

Οι Mελαχότ χωρίζονται σε τέσσερις γενικές κατηγορίες:

1. Οι εργασίες παραγωγής ψωμιού, αρχίζοντας από τις δουλειές του χωραφιού (σπορά, όργωμα, θερισμός κτλ.), και τελειώνοντας με το ψήσιμο.

2. Οι εργασίες των υφασμάτων και δερμάτων, αρχίζοντας από το κούρεμα του μαλλιού και το ξάσιμο και τελειώνοντας με το ράψιμο, συμπεριλαμβάνοντας όλα τα ενδιάμεσα στάδια όπως βαφή υφάσματος, ύφανση κλπ.

3. Οι εργασίες της γραφής σε μια περγαμηνή, συμπεριλαμβάνοντας την προετοιμασία της περγαμηνής και του μελανιού.

4. Οι εργασίες χτισίματος σπιτιού.

Υπάρχει μια Μελαχά που δεν ανήκει σε μια από αυτές τις κατηγορίες: H απαγόρευση της μετακίνησης αντικειμένων από ιδιωτικό σε δημόσιο χώρο.

Οι παραπάνω Μελαχότ λοιπόν που απαγορεύονται το Σσαμπάτ είναι οι εργασίες που έκαναν για την κατασκευή του Μισσκάν και τα παράγωγα τους, και δεν συμπίπτουν αναγκαστικά με δύσκολη ή κοπιαστικη δουλειά (όπως αναφερθήκαμε την προηγούμενη εβδομάδα). 

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά

To read it in English, click here

Ο Θ-ός μάς πρόσταξε να τηρούμε το Σσαμπάτ, Σσαμόρ ετ γιομ αΣσαμπάτ (Να φυλάς την ημέρα του Σσαμπάτ, Δευτερονόμιο 5:12-14). 

Η τήρηση (Σσαμόρ) όπως αναφέραμε σε προηγούμενο κείμενο (Οι δύο όψεις του Σσαμπάτ), σημαίνει να αποφύγουμε ορισμένες πράξεις, δηλαδή τις εργασίες που απαγορεύονται το Σσαμπάτ.

Όπως ο Θ-ός έπλασε τον κόσμο στις έξι ημέρες της Δημιουργίας, και την έβδομη μέρα, το Σσαμπάτ, αναπαύθηκε, δηλαδή σταμάτησε την εργασία της πλάσης του κόσμου, έτσι και εμείς πρέπει να αποφύγουμε τις εργασίες την ημέρα αυτή.

Ο Θ-ός έπλασε τον κόσμο με λόγια, δηλαδή, η εργασία του Θ-ού δεν ήταν κοπιαστική. Αυτό μας δείχνει πως η ανάπαυση το Σσαμπάτ δεν μετριέται με το πόσο σκληρά δουλεύει κάποιος. Οι εργασίες που απαγορεύονται το Σσαμπάτ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι δύσκολες ή κοπιαστικές. Τις εργασίες που δεν επιτρέπονται το Σσαμπάτ τις αποφασίζει ο Θ-ός και όχι το δικό μας μυαλό. 

Η ξεκούραση το Σσαμπάτ είναι βέβαια επιθυμητή, αλλά αποτελεί μέρος μιας άλλης όψης του Σσαμπάτ, το Όνεγκ, την απόλαυση. (Διαβάστε περισσότερα εδώ: Τι κάνει το δείπνο του Σσαμπάτ ξεχωριστό;)

Σε προηγούμενα κείμενα εξηγήσαμε πώς τιμούμε το Σσαμπάτ (για παράδειγμα με το Κιντούσς). Τις επόμενες εβδομάδες θα εξερευνήσουμε με την βοήθεια του Θ-ού πως το τηρούμε. 

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά

To read it in English, click here 

Στην Αμιντά, την Σιωπηρή Προσευχή που απαγγέλλεται τρεις φορές την ημέρα, πρωί, απόγευμα και βράδυ υπάρχουν δύο σημεία που αλλάζουν με την εποχή, δηλαδή άλλο λέμε το φθινόπωρο-χειμώνα, άλλο άνοιξη-καλοκαίρι. Και τα δύο σχετίζονται με την βροχή. 

Το πρώτο σημείο βρίσκεται στην δεύτερη ευλογία της Αμιντά: το φθινόπωρο, πιο συγκεκριμένα το Σσεμινί Ατσέρετ (μόλις τελειώνει το Σουκότ) αρχίζουμε να αναφέρουμε τη βροχή λέγοντας: μασσίβ αρούαχ ουμορίντ αγκέσσεμ «Εσύ κάνεις να πνέει ο άνεμος και ρίχνεις την βροχή». Αλλά δεν ζητάμε τη βροχή ακόμα.

Την 7η του εβραϊκού μήνα Χεσσβάν, στο Ισραήλ*, αλλάζουμε και το δεύτερο σημείο, στην ένατη ευλογία, όπου ζητάμε τη βροχή, λέγοντας: Βετέν ταλ ουματάρ λιβραχά, «… και χάρισε την δρόσο και την βροχή της ευλογίας». Δηλαδή, ζητάμε από τον Θ-ό να ευλογήσει την χρονιά και τον χειμώνα με την πολύ αναγκαία βροχή.

Γιατί όμως στις 7 Χεσσβάν; 

Η απάντηση βρίσκεται στην εποχή του Ναού. Μεγάλο μέρος του εβραϊκού λαού πήγαινε στον Ναό για τις γιορτές (είναι Μιτσβά). Τα ταξίδια τότε ήταν μακρινά και δύσκολα. Αν ερχόταν η βροχή αμέσως μετά το Σουκότ, θα γινόταν ακόμα πιο δύσκολη η επιστροφή, αφού οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι και θα βρεχόντουσαν και θα λερωνόντουσαν. Περίμεναν λοιπόν μέχρι που και ο τελευταίος των Εβραίων να επιστρέψει πίσω στο σπίτι του (ή να περάσει το ποτάμι Πρατ - το τέλος του Έρετς Ισραέλ) για να ζητήσουν τη βροχή. Για αυτό μέχρι και σήμερα δεν ξεκινάμε αμέσως μετά το Σουκότ την παράκληση της βροχής (και απλά την αναφέρουμε). 

Έτσι, μέχρι τις 7 Χεσσβάν, βρισκόμαστε κατά κάποιον τρόπο, ακόμα στην εποχή των γιορτών, αφού υπάρχουν ακόμα Εβραίοι στο δρόμο που επιστρέφουν από τον Ναό.

Αυτό μας διδάσκει κάτι πολύ σημαντικό: Η βροχή φέρνει χαρά στον κόσμο, ειδικά στο Έρετς Ισραέλ που την χρειάζεται. Αλλά αν υπάρχει περίπτωση η βροχή να δυσκολέψει κάποιον Εβραίο και να μην μπορεί να την χαρεί, πρέπει να αναβάλουμε τις παρακλήσεις για βροχή μέχρι να μην ενοχλήσει κανέναν. 

Έτσι και εμείς πρέπει να νοιαζόμαστε για τους άλλους, και να μην χαιρόμαστε αν κάποιος υποφέρει. Πρέπει να είμαστε σίγουροι πως και ο άλλος μπορεί να χαρεί μαζί μας.

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά

* Εκτός Έρετς Ισραέλ, αρχίζουμε να λέμε Βετέν ταλ ουματάρ λιβραχά τις 4 ή 5 Δεκεμβρίου. Για να μάθετε γιατί, κάντε κλικ εδώ.

* Τι γίνεται την άνοιξη; Αύτην την εποχή, δεν επιθυμούμε την βροχή γιατί θα καταστραφεί η συγκομιδή και έτσι σταματάμε να ζητάμε την βροχή και ζητάμε την δρόσο. Η αλλαγή γίνεται την πρώτη μέρα του Πέσαχ.