Αυτό το γνωρίζατε;

To read it in English, click here

Το Σάββατο το βράδυ, με την εμφάνιση τριών αστεριών, τελειώνει το Σσαμπάτ. Στην βραδινή προσευχή Αρβίτ, στην τέταρτη ευλογία, προσθέτουμε την Αβνταλά. Η Αβνταλά είναι ένας ύμνος στον Θ-ό, όπου Τον ευλογούμε που διαχώρισε διάφορα πράγματα στον κόσμο, ανάμεσα σε αυτά την ημέρα του Σσαμπάτ από τις άλλες μέρες της εβδομάδας. Μετά από την προσευχή, απαγγείλουμε και πάλι την Αβνταλά ως ξεχωριστή ευλογία, σε μια τελετή με ένα ποτήρι κρασί.

Γιατί κάνουμε Αβνταλά (στα ελληνικά  διαχωρισμός);

Όπως υπάρχει η Μιτσβά να θυμόμαστε το Σσαμπάτ όταν αρχίζει, το οποίο κάνουμε μέσω του Κιντούσς (όπως εξηγήσαμε εδώ), έτσι πρέπει να το θυμόμαστε και όταν τελειώνει. Με τα λόγια των Σοφών μας: «Να το θυμάσαι [το Σσαμπάτ] όταν μπαίνει και όταν βγαίνει».

Αλλά ας το δούμε και λίγο πέρα από τον παραπάνω απλό λόγο. Το Σσαμπάτ είναι μια μέρα στην οποία αποκοπτόμαστε για λίγο από την καθημερινότητα, και ξανασυνδεόμαστε με τον Θ-ό, αφήνοντας την υλικότητα πίσω μας. Όταν το Σσαμπάτ βγαίνει, αρχίζει μια καινούργια εβδομάδα, στην οποία θα ξαναμπούμε στην συνηθισμένη καθημερινότητα μας. Τις δυνάμεις να μείνουμε συνδεδεμένοι με τον Θ-ό τις παίρνουμε από το Σσαμπάτ. Για αυτό, ευχαριστούμε τον Θ-ό που μας έδωσε την δυνατότητα να είμαστε συνδεδεμένοι με Αυτόν, ευλογώντας Τον που διαχώρισε και ξεχώρισε την ημέρα του Σσαμπάτ. Για αυτό κάνουμε Αβνταλά, για να ευχαριστήσουμε τον Θ-ό.

Την νύχτα μετά την έξοδο του Σσαμπάτ, είναι έθιμο να λέμε μια ευλογία με μπεσσαμίμ, φυτό ή μπαχαρικό που έχει όμορφη ευωδία (συνηθίζεται το γαρύφαλλο). Είναι επίσης έθιμο, να ανάψουμε μια καινούργια φωτιά και αφού πούμε την ευλογία, να την χρησιμοποιήσουμε (δηλαδή να επωφεληθούμε από αυτήν) για να δούμε την διαφορά του χρώματος ανάμεσα στα νύχια και το δέρμα των δακτύλων μας (εκτός του αντίχειρα).

Οι Σοφοί μας καθόρισαν να λέμε αυτές τις ευλογίες στην τελετή της Αβνταλά, μετά την ευλογία του κρασιού και πριν την ευλογία της Αβνταλά. Τους λόγους για αυτά τα έθιμα θα τα εξηγήσουμε, με την βοήθεια του Θ-ού, την επόμενη εβδομάδα.

Εισάγουμε την Αβνταλά με μερικούς στίχους, που μιλάνε για αφθονία και Θ-ϊκή βοήθεια, ως καλό ξεκίνημα της εβδομαδας.

Από την δύση του ηλίου, μέχρι την Αβνταλά, συνηθίζουμε να μην τρώμε [όπως με το Κιντούσς]. Επίσης, συνηθήζουμε να μην κάνουμε εργασία μέχρι την ολοκλήρωση της τελετής της Αβνταλά (παρόλο που χρονικά έχει παρέλθει το Σσαμπάτ). 

Έτσι αποχαιρετούμε το Σσαμπάτ εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη προς τον Θ-ό που μας έδωσε το δώρο αυτής της ξεχωριστής ημέρας. 

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά

To read it in English, click here

Το Σσαμπάτ, κάθε φορά που τρώμε ψωμί, είναι έθιμο να χρησιμοποιούμε διπλό ψωμί για την ευλογία, δηλαδή να πούμε την ευλογία με δυο ολόκληρα ψωμιά.

Γιατί αυτό;

Η εξήγηση είναι πως αποτελεί υπενθύμιση του Μάννα που ο Θ-ός μάς έδωσε στην Έρημο. Η Τορά μάς διηγείται πως κάθε Παρασκευή οι Εβραίοι λάμβαναν διπλή μερίδα, επειδή την ημέρα του Σσαμπάτ δεν έπεφτε το Μάννα. Ως θύμηση αυτού του γεγονότος έχουμε το Σσαμπάτ διπλό ψωμί. Μας υπενθυμίζει πως ο Θ-ός φροντίζει για τις ανάγκες μας και τα προς τα ζην μας, και δεν πρέπει να ανησυχούμε που δεν εργαζόμαστε το Σσαμπάτ: ο Θ-ός μας στέλνει «διπλή μερίδα» κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

Είναι έθιμο επίσης να σκεπάζουμε το ψωμί όταν κάνουμε το Κιντούσς.

Γιατί αυτό;

Μια εξήγηση έχει να κάνει και αυτή με το Μάννα. Ο Θ-ός το έστελνε σαν δώρο, περιτυλιγμένο και προστατευμένο: Πρώτα υπήρχε μια στρώση με δρόσο στο έδαφος, μετά κατέβαινε το Μάννα, και από πάνω σκεπαζόταν πάλι με δρόσο. Σαν υπενθύμιση αυτού του γεγονότος σκεπάζουμε το ψωμί (και) από πάνω. Αυτό μας θυμίζει την αγάπη και τη έγνοια του Θ-ού για τους ανθρώπους Του.

Μια άλλη εξήγηση έχει να κάνει με το γεγονός πως κάνουμε το Κιντούσς με το κρασί πριν να φάμε το ψωμί. Συνήθως η σειρά των ευλογιών είναι πρώτα του ψωμιού και μετά του κρασιού. Το Σσαμπάτ (και τις γιορτές) κάνουμε το Κιντούσς πριν το γεύμα (που αρχίζει με το ψωμί). Το ψωμί μπορεί να «προσβληθεί» που πρώτα πίνουμε το κρασί ενώ το ψωμί είναι πιο σημαντικό και η ευλογία του πρέπει να είναι πρώτη. Για αυτό το σκεπάζουμε, για να «μην δει» την ταπείνωση αυτή.

Αυτό μας διδάσκει, πόσο προσεκτικοί  πρέπει να είμαστε με τα συναισθήματα του διπλανού μας. Ακόμη και το ψωμί, που θα λέγαμε πως δεν είναι κάτι σοβαρό, οι Σοφοί μάς λένε να το σκεπάσουμε για να μην προσβληθεί. Αφού είναι έτσι, φυσικά και ο συνάνθρωπός μας αξίζει να τον σεβαστούμε και να είμαστε σίγουροι πως δεν τον προσβάλουμε.

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά

To read it in English, click here

Ο Θ-ός μάς πρόσταξε να θυμόμαστε την ημέρα του Σσαμπάτ. Οι Σοφοί μάς εξηγούν πως αυτό σημαίνει το να εκφράσουμε αυτή την θύμηση με λέξεις, δηλαδή να ευλογήσουμε τον Θ-ό για το Σσαμπάτ. Αυτό το κάνουμε μέσω του Κιντούσς. 

Απαγγέλουμε το Κιντούσς το βράδυ (Παρασκευή) και το πρωί (Σσαμπάτ), αλλά δεν είναι ακριβώς το ίδιο κείμενο, όπως θα δούμε παρακάτω.

Οι Σοφοί μας θέσπισαν να λέμε αυτήν την ευλογία αυτή με ένα ποτήρι κρασί. Πρώτα λέμε την ευλογία για το κρασί, μετά την ευλογία για το Κιντούσς και τέλος πίνουμε το κρασί.

Γιατί κρασί;

Ένας από τους λόγους είναι πως κάθε τραγούδι (και δοξασία) το λέμε με κρασί, όπως στον Ναό, οι Λευίτες έλεγαν καθημερινά τραγούδι ενώ πρόσφεραν το κρασί. Για αυτό, την Ευλογία του Σσαμπάτ την λέμε και αυτή  με κρασί. 

Το κρασί, το οποίο είναι εορταστικό ποτό, συμβολίζει πως το γεύμα που θα ακολουθήσει, δεν είναι ένα συνηθισμένο γεύμα αλλά ένα ξεχωριστό, εορταστικό και χαρούμενο γεύμα.  Για να διαβάσετε (στα αγγλικά) περισσότερους λόγους κάντε κλικ εδώ.

Το προτιμότερο είναι να απαγγείλουμε το Κιντούσς με κρασί. Δεν είναι απαραίτητο να είναι γλυκό (το λεγόμενο κρασί του Κιντούσς) αλλά πρέπει να είναι Κασσέρ. Αν όμως κάποιος δεν έχει κασσέρ κρασί, μπορεί να κάνει την ευλογία του Κιντούσς με ψωμί. Σε τέτοια περίπτωση, πρώτα θα πλύνει τα χέρια του με την ευλογία ...αλ νετιλάτ γιαντάϊμ (όπως κάθε φορά πριν τρώμε ψωμί). Μετά θα απαγγείλει το Κιντούσς, λέγοντας αντί για την ευλογία του κρασιού, την ευλογία του ψωμιού. Το βασικό στο Κιντούσς είναι η ευλογία για το Σσαμπάτ, που παραμένει η ίδια (και όχι του κρασιού). 

Το Κιντούσς το κάνουμε πριν το γεύμα, και συνηθίζεται να μην τρώμε από τη δύση του ηλίου ώσπου να κάνουμε το Κιντούσς.

Το βράδυ, το Κιντούσς εισάγεται με στίχους της Τορά που περιγράφουν το πρώτο Σσαμπάτ του κόσμου, τότε που ο Θ-ός «αναπαύτηκε» από την Δημιουργία του κόσμου (Γιομ ασσισί βαγιεχουλού ασσαμάγιμ βεαάρετς βεχόλ τσεβαάμ...). Μετά, λέμε την ευλογία του κρασιού (Μπαρουχ ατά... μπορέ περί αγκάφεν), και μετά λέμε την ευλογία του Κιντούσς (Μπαρούχ ατά... ασσέρ κιντεσσάνου μπεμιτσβοτάβ βερατσά μπάνου.... μεκαντέσς ασσαμπάτ). (βλ. όλο το κείμενο και την μετάφραση εδώ)

Το πρωί, δεν υπάρχει ειδική ευλογία για το Κιντούσς, γιατί η βάση του Κιντούσς είναι να θυμόμαστε το Σσαμπάτ όταν μπαίνει, το βράδυ. Οπότε πριν το γεύμα της ημέρας, απλά λέμε την ευλογία του κρασιού (ή του ψωμιού). Παρόλα’ αυτά, συνηθίζουμε να λέμε πριν το Κίντουσς στίχους της Τορά που αναφέρονται στην τήρηση του Σσαμπάτ (Βεσσαμερού μπενέ Ισραέλ ετ Ασσαμπάτ… ζαχόρ ετ γιόμ ασσαμπάτ...).

Σσαμπάτ Σσαλόμ,

Άριε από τη Γεσσιβά