Το παραδοσιακό ψωμί Χαλά, φρέσκια και αρωματική πλεξούδα, στολίζει το τραπέζι του Σσαμπάτ που είναι στρωμένο με άσπρο τραπεζομάντηλο. Το Κιντούς έγινε και όλοι οι καλεσμένοι πλένουν τα χέρια τους. Μετά ο Μέντελ κόβει το ψωμί, αφού πρώτα πει την ευχή. Ύστερα βουτά τις φέτες 3 φορές στο αλάτι (αν έχετε περιέργεια ελάτε να δείτε γιατί το κάνει) και κατόπιν όλοι τη δοκιμάζουν και ανεξαιρέτως λένε: «Μμμμ ... τι νόστιμη! Μόνη σου την έφτιαξες;».
Η απάντηση είναι ναι. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω και πολλές επιλογές: ο πιο κοντινός φούρνος κασσέρ που θα μπορούσα να αγοράσω Χαλότ απέχει από εδώ δύο ώρες με το αεροπλάνο, στο Ισραήλ. Αυτό όμως έχει ένα πλεονέκτημα: κάθε εβδομάδα, όλοι μπορούμε να απολαύσουμε σπιτική χαλά, τι ευχαρίστηση!
Τώρα πια, είμαι «επαγγελματίας» κατασκευάστρια Χαλά, αλλά δεν ήμουν πάντα έτσι. Θυμάμαι την πρώτη φορά που έφτιαξα τη ζύμη, το απόγευμα της Παρασκευής αμέσως μετά την άφιξή μας στην Ελλάδα. Τηλεφώνησα στη μαμά μου τουλάχιστον 10 φορές: «Μαμά, πώς το κάνω αυτό;», «Μαμά είναι φυσιολογικό που δεν φουσκώνει;», «Μαμά πόσο να περιμένω ακόμα;», «Μαμά το χρώμα είναι έτσι, έχουν ψηθεί καλά;». Κατά περίεργο τρόπο, οι χαλότ ψήθηκαν εκείνη την ημέρα και δεν έγιναν και τόσο άσχημες. J
Τώρα πια έχει γίνει μια όμορφη παράδοση: κάθε εβδομάδα, ετοιμάζουμε τη ζύμη και την αφήνουμε να φουσκώσει. Μετά λέω την ευλογία, μία από τις τρεις Μιτσβότ που έχουν ανατεθεί ειδικά στις γυναίκες. Η πραγματοποίηση της Μιτσβά της Χαλά είναι η κατάλληλη στιγμή για προσευχή. Όταν παίρνω ένα μικρό κομματάκι ζύμης, ζητώ υγεία, ευτυχία, και επιτυχία για όλα τα μέλη της οικογένειάς μου. Θυμάμαι το ρόλο μου ως φυσική και πνευματική τροφός και εκτιμώ το γεγονός πως ο Θ-ός μου έδωσε μια αξιαγάπητη οικογένεια για να φροντίζω. Ενώ ευχαριστώ το Θ-ό που μας δίνει φαγητό και τα προς το ζην, θυμάμαι εκείνους που είναι λιγότερο τυχεροί από εμάς και βάζω ένα κέρμα στο κουτί της Ελεημοσύνης.
Τώρα είναι η ώρα να φτιάξω τις πλεξίδες της Χαλότ. Αν τα παιδιά είναι σπίτι, φτιάχνουν τις δικές τους μικρές Χαλότ και το λατρεύουν. Μου αρέσει να κάνω Χαλότ με έξι πλεξίδες. Είναι όμορφες και ο αριθμός είναι συμβολικός: οι 2 Χαλότ (Λεχέμ μισσνέ) που ο Μέντελ χρησιμοποιεί για την ευλογία, σχηματίζουν τον αριθμό 12, δηλαδή τις 12 φυλές του Ισραήλ: αυτό ταιριάζει πολύ με το τραπέζι μας το Σσαμπάτ όπου οι καλεσμένοι έχουν διαφορετική καταγωγή...
Έχω δείξει στις γυναίκες της κοινότητας όπως και σε γκρουπ παιδιών, πώς να φτιάχνουν Χαλά. Ήταν μια ευκαιρία να μιλήσουμε για το Σσαμπάτ, για το φαγητό Κασσέρ και για το ρόλο των γυναικών. Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, στέλνω κάθε εβδομάδα Χαλότ στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό, για την τελετή του Καμπαλάτ Σσαμπάτ (άκουσα από τα παιδιά μου και από άλλους πως γίνονται ανάρπαστες και αυτό μου δίνει κουράγιο να συνεχίσω να ψήνω τις 7 επιπλέον Χαλότ).
Πολλοί μου έχουν ζητήσει να μοιραστώ μαζί τους τη συνταγή που δεν κρατώ μυστική. Απολαύστε την λοιπόν:
(Μην απελπίζεστε αν στην αρχή φαίνεται δύσκολο. Οι Χαλότ φτιάχνονται πιο εύκολα και πιο γρήγορα με την εμπειρία)
Συστατικά
3 κουτάλια της σούπας μαγιά σε σκόνη
1 φλυτζάνι χλιαρό νερό
1½ κουτάλι της σούπας ζάχαρη
2 κιλά αλεύρι
2 κουτάλια της σούπας αλάτι
1 φλυτζάνι ζάχαρη
4 αυγά
1 φλυτζάνι λάδι
2 φλυτζάνι νερό
Γυάλισμα
1 αυγό
Σπόροι σησαμιού (προαιρετικά)
Οδηγίες
1) Διαλύστε τη μαγιά και 1½ κουταλιά ζάχαρη σε ένα φλυτζάνι χλιαρό νερό. Αφήστε τη σε ζεστό μέρος να φουσκώσει για 15 λεπτά.
2) Εντωμεταξύ, κοσκινίστε το αλεύρι. Βάλτε το αλάτι σε ένα μεγάλο μπολ και προσθέστε το αλεύρι και τη ζάχαρη.
3) Ρίξτε το λάδι, τα αυγά, το νερό και τη μαγιά που έχει φουσκώσει, στο μπολ με το αλεύρι.
4) Ζυμώστε το μείγμα πάνω σε αλευρωμένη επιφάνεια μέχρι να μαλακώσει και να γίνει ελαστικό. Το ζυμάρι δεν πρέπει να κολλάει στα χέρια ή στην επιφάνεια που ζυμώνετε. (Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ρίξτε λίγο αλεύρι στο ζυμάρι μέχρι να σταματήσει να κολλάει). (Εγώ χρησιμοποιώ μίξερ)
5) Σκεπάστε το μπολ και τοποθετήστε το σε ζεστό μέρος για μία ώρα, μέχρι να φουσκώσει το ζυμάρι και να αποκτήσει το διπλάσιο μέγεθος.
6) Για την εκτέλεση της Μιτσβά (εντολής) σχετικά με τη Χαλά, πείτε την ευλογία* και πάρτε λίγο ζυμάρι (στο μέγεθος ελιάς). Τυλίξτε το με αλουμινόχαρτο και κάψτε το το στο φούρνο.
7) Χωρίστε το ζυμάρι σε 8 ίσα κομμάτια και φτιάξτε οχτώ φρατζόλες Χαλότ. Μπορείτε να φτιάξετε μικρότερες φρατζόλες ή άλλα σχήματα, αναλόγως τις ανάγκες.
8) Πλάστε τις Χαλότ και τοποθετήστε τες σε λαδόκολλα. Αφήστε τες πάλι να φουσκώσουν σκεπασμένες για 1 - 2 ώρες.
9) Χτυπήστε το αυγό και ανακατέψτε το με 2 κουταλιές νερό. Αλοίψτε τις Χαλότ με το αυγό και πασπαλίστε με σουσάμι εάν θέλετε.
10) Ψήστε τις στους 180 βαθμούς για 30 λεπτά. Εάν το επάνω μέρος ροδίσει πιο γρήγορα, σκεπάστε με αλουμινόχαρτο.
Συμβουλή: Οι Χαλότ είναι έτοιμες όταν πάρουν καφετί χρώμα και όταν τις χτυπήσετε από κάτω και ο ήχος είναι «κούφιος».
* Μπαρούχ Ατα Αντονάι Ελο-ένου Μέλεχ Αολάμ Ασσέρ Κίντεσσάνου Μπεμίτσβοτάβ Βετσιβάνου Λεαφρίσς Χαλά
Συμβουλή: Μπορείτε να καταψύξετε μερικές Χαλότ για την επόμενη εβδομάδα σε μία πλαστική σακούλα αφού κρυώσουν.
Όταν θα έρθει η στιγμή να τις χρησιμοποιήσετε, ξεπαγώστε τις για λίγες ώρες ή τυλίξτε τις σε αλουμινόχατο και ψήστε τις στους 150 βαθμούς για 20 έως 30 λεπτά. Θα μοιάζουν σαν φρεσκοψημένες.