ΝΑ ΡΩΤΑ ΚΑΝΕΙΣ Η ΝΑ ΜΗ ΡΩΤΑ;
Γιατί αυτή η αναστάτωση για τις «4 ερωτήσεις» τη νύχτα του Πέσαχ; Μήπως είναι άλλος ένας συμπαθητικός τρόπος έναρξης του Σέδερ; Μήπως για να μένουν τα παιδιά ξύπνια και να νιώθουν σημαντικά; `Η μήπως οι γονείς νιώθουν περήφανοι όταν τα μικρά τους απαγγέλλουν το «Μα Νισστανά»;
Στην εβραϊκή, παραδοσιακή απάντηση μιας ερώτησης με μια άλλη ερώτηση, επιτρέψτε μου να προσθέσω άλλη μία στις τέσσερις. Γιατί δεν πειράζει που η Αγκαντά δεν τις απαντά όλες; Εξηγεί γιατί τρώμε ματσά, πικρά χόρτα και ακουμπάμε στο ένα πλευρό. Για ποιο λόγο όμως βουτάμε δυο φορές κατά τη διάρκεια του Σέδερ;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση και η απάντηση είναι «έτσι για να ρωτάτε». Με όλη τη σοβαρότητα, ο λόγος που οι Ραβίνοι καθιέρωσαν το έθιμο του «βουτήγματος» ενός χόρτου πριν το γεύμα (καρπάς), είναι για να μας κάνει να αναρωτιόμαστε, να διεγείρει και να ξυπνά την περιέργεια των παιδιών ώστε να αρχίσουν τις ερωτήσεις.
Το «Μα Νισστανά» δεν δημιουργεί μόνο ερωτήματα σχετικά με το Σέδερ, αλλά απαντά σε ένα βασικό ερώτημα: «Είναι ο Ιουδαϊσμός τυφλό δόγμα;».
Οι «4 ερωτήσεις» μας διδάσκουν ότι οι ερωτήσεις δεν είναι μόνο μέρος του τελετουργικού του Πέσαχ, αλλά και υγιής άποψη του Εβραϊκού τρόπου ζωής, όλο το χρόνο. Ο Ιουδαϊσμός όχι μόνο μας επιτρέπει να ρωτάμε, αλλά μας ενθαρρύνει να το κάνουμε. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε είναι να ρωτάμε και όπως λένε οι Σοφοί μας, «οι ντροπαλοί δεν μαθαίνουν». Ο Ιουδαϊσμός δε νιώθει να απειλείται από τις ερωτήσεις, γιατί έχει τις απαντήσεις.
Ακόμα και αν εφαρμόζουμε πιστά τις μιτσβότ του Θ-ού, η Τορά θέλει να μαθαίνουμε και να κατανοούμε. Όχι να προσποιούμαστε ότι γνωρίζουμε καλύτερα από το Θ-ό, γιατί το περιορισμένο ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να συλλάβει την απεραντοσύνη Του. Ο Ιουδαϊσμός δεν θέλει επίσης, να μας σκεπάζει και να μας οδηγεί η άγνοια, αλλά να βελτιωνόμαστε και να μαθαίνουμε. `Όπως λέει και η επιγραφή στο κατάστημα: «Αν δεν βρίσκετε αυτό που ψάχνετε, παρακαλώ ρωτήστε».
Το Ταλμούδ βρίθει από ερωτήσεις και απαντήσεις, προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι ερωτήσεις μάς κάνουν να ψάχνουμε κάτω από την επιφάνεια για να ανακαλύψουμε τα βαθύτερα νοήματα που κρύβονται εκεί. Αυτοί που μελετούν την Τορά δεν ανησυχούν, δεν τα παρατούν και δεν εγκαταλείπουν την προσπάθεια εάν δεν τα καταλάβουν όλα από την αρχή. Αντίθετα αναρωτιούνται και αναζητούν, φτάνοντας στα πλούσια στρώματα χρυσής λαμπρότητας, σε διάφορα επίπεδα, ώστε να κατακτήσουν την ουσία της Τορά.
Οι απορίες είναι τόσο ουσιαστικές στη μελέτη του Ταλμούδ που οι σοφοί αξιολόγησαν και εκτίμησαν τις καλές ερωτήσεις πολύ περισσότερο από τις απαντήσεις. Με το πέρασμα των αιώνων άνθισαν οι σχολιασμοί των Ραβίνων καθώς οι μαθητές εξακολούθησαν να αναζητούν τη βαθύτερη γνώση της Τορά. Καμιά ερώτηση;
