Πέσαχ και γενέθλια
Η Έξοδος από την Αίγυπτο ήταν η γέννηση του Εβραϊκού λαού σαν έθνος – τα γενέθλια του Ισραήλ. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα της προετοιμασίας για την παραλαβή της Τορά. Η λέξη «Τορά» σημαίνει «οδηγία» και η Τορά μας διδάσκει τον τρόπο ζωής μας.
Ως εκ τούτου, το Πέσαχ έχει σχέση με την Εβραϊκή παιδεία. Μία από τις σημαντικότερες μιτσβότ (εντολές) είναι η διήγηση της ιστορίας της Εξόδου από την Αίγυπτο, καθώς και άλλα διδάγματα σχετικά με το Πέσαχ που βρίσκουμε στην Αγκαντά. Στην κυριολεξία, η λέξη «αγκαντά» προέρχεται από τη λέξη «λέω». Απαγγέλλουμε την Αγκαντά διότι ο Θ-ός μας έδωσε την εντολή να «πούμε στα παιδιά μας» για την Έξοδο. Με άλλα λόγια, διδάσκουμε τα παιδιά μας μέσα από τη διήγηση, ξαναζώντας την ιστορία της Εξόδου.
Μια άλλη σύνδεση του Πέσαχ με την παιδεία: Σε όλες τις γιορτές υπάρχουν έθιμα και κανόνες, καμία όμως δεν έχει τόσες πολλές λεπτομέρειες όσες το Πέσαχ. Οφείλουμε λοιπόν να εκπαιδευτούμε – όπως και να διδάξουμε τα παιδιά μας – όσον αφορά τις πρακτικές απαιτήσεις και τις μακρόχρονες παραδόσεις οι οποίες σχετίζονται με το τελετουργικό της γιορτής. Ο τρόπος όμως που θα το κάνουμε, πρέπει να μας δώσει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Δεν θέλουμε να είμαστε σαν να διαβάζουμε για τεστ, δηλαδή να απομνημονεύσουμε την ύλη, να περάσουμε το τεστ και ένα λεπτό αργότερα, να έχουμε ξεχάσει τα πάντα. Αντίθετα, η εκπαίδευση, η γνώση των κανόνων και των εθίμων, πρέπει να ασκεί διαρκή επιρροή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, να διεισδύει στο χαρακτήρα και να τον επηρεάζει – τόσο το δικό μας, όσο και των παιδιών μας. Τα «μαθήματα του Πέσαχ» - η ματσά, το μαρόρ, το χαρόσετ – πρέπει να μας ωφελούν, ακόμα και το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.
Το Πέσαχ και η Εβραϊκή παιδεία έχουν άλλο ένα κοινό σημείο. Ο εορτασμός του Πέσαχ αλλάζει τον εκπαιδευτικό χώρο «σχολείο – σπίτι». Στο Σέδερ, το επίσημο μάθημα της τάξης μπορεί να σταματάει, αλλά το τραπέζι του Σέδερ γίνεται «εργαστήριο». Οι «ασκήσεις για το σπίτι» γίνονται με τη συμμετοχή όλης της οικογένειας.
Φυσικά, ένα καλός δάσκαλος έχει τα πλάνα για το μάθημά του, σε τάξη. Πρέπει και εμείς λοιπόν να βάλουμε στη σειρά τα μαθήματα για το Πέσαχ. Ακριβώς όπως οι ενήλικες διδάσκονται, ξαναμαθαίνουν και επαναλαμβάνουν για το Πέσαχ, μαθαίνοντας κάθε χρόνο κάτι καινούργιο, κάτι βαθύτερο, έτσι πρέπει και εμείς να έχουμε πλάνο του μαθήματος για τους μαθητές και τα παιδιά μας, προκειμένου να τους διδάξουμε καινούργιες πτυχές.
Κατά συνέπεια, αυτό θα δυναμώσει τη σχέση και την επιρροή των δασκάλων και των γονιών στους μαθητές και στα παιδιά τους. Και αυτό με τη σειρά του, θα συντελέσει στην εκπλήρωση του σκοπού του Πέσαχ – την ελευθερία στη διδασκαλία της Τορά.
Όταν ένα παιδί ξεκινά την εκπαίδευσή του, είναι στιγμή μεγάλης έκστασης, μια νέα φάση στη ζωή. Το Πέσαχ, δηλαδή τα γενέθλια του Εβραϊκού λαού, ήταν και είναι εποχή μεγάλης έκστασης, τότε που ο Εβραϊκός λαός μπήκε σε μια νέα φάση. Και τα γενέθλια είναι επίσης στιγμή μεγάλης έκστασης, μια νέα φάση στη ζωή.
