Ύφεση ή Κατάθλιψη;

Της Πέσσυ Λέα Λέστερ

“A recession is when your neighbor loses his job; a depression is when you lose yours.”

«Ύφεση είναι όταν ο γείτονάς σου χάνει τη δουλειά του. Κατάθλιψη είναι όταν χάνεις εσύ τη δικιά σου». Αυτό είναι ένα παλιό αμερικάνικο αστείο, αλλά όχι και τόσο αστείο όταν χτυπάει το σπίτι σου. Το να χάσεις την δουλειά σου είναι τρομακτικό και πλησιάζει κοντά στο σπίτι σου. Η Caterpillar, μια ηγετική εταιρία κατασκευής γεωργικού εξοπλισμού εκεί από όπου κατάγομαι, το Ιλλινόις, μείωσε το εργατικό της δυναμικό στο ένα τρίτο.

Στην κουνιάδα μου που δουλεύει σε μια τεράστια εταιρία δημοσίων σχέσεων στη Βοστόνη μόλις περιέκοψαν τις ώρες εργασίας της από 30 σε 20 την εβδομάδα κι έναν φίλο μου μόλις τον απέλυσαν από την Τζένεραλ Μότορς. Δόξα τον Θ-ό ο άντρας μου κι εγώ έχουμε τις δουλειές μας, αλλά δουλεύουμε σκληρότερα για να τα βγάλουμε πέρα. Δεν είναι αρκετό απλά να περικόψουμε την καθαρίστρια, να αγοράζουμε από καταστήματα που κάνουν μειώσεις τιμών και να παραιτηθούμε από την πιτσαρία φτιάχνοντας σπιτική πίτσα. Μια τέτοια ύφεση απαιτεί μεγαλύτερη επινοητικότητα.

Την περασμένη εβδομάδα ο γιος μου χρειάστηκε ένα ράφι για τα βιβλία για την αναπτυσσόμενη συλλογή του. Τα πιο πολλά απ’ αυτά τα πήρε δώρο για το Μπαρ Μιτσβά του, αλλά αργότερα πρόσθεσε στη συλλογή του κι άλλα βιβλία που κέρδισε στην Γεσσιβά. Καθώς σκεπτόμουν τι να κάνω κρέμασαν στην πόρτα μου τον νέο κατάλογο του ΙΚΕΑ. Το ξεφύλλισα και είδα μια όμορφη βιβλιοθήκη από κερασιά αλλά η ακριβή της τιμή ξεπερνούσε κατά πολύ τον προϋπολογισμό μας. Τότε είδα κάτι σε μια σελίδα του καταλόγου: ένα απλό βάζο μ’ ένα ροζ λουλούδι –ρακέφετ στα εβραϊκά, δηλαδή κυκλάμινο στα ελληνικά.

Αυτό το λουλούδι μου θύμισε το καλοκαίρι που τριγύριζα στους λόφους της Ιουδαίας στο Ισραήλ μ’ένα εκδρομικό πρόγραμμα για έφηβους. Ο ξεναγός μας έδειξε αυτό το όμορφο, απαλό ροζ λουλούδι με τα πέταλά του σπρωγμένα προς τα πίσω σαν μια αυλακιά από μαλλιά και το μέσον του να δείχνει 180ο μοίρες προς τα κάτω. Κυριολεκτικά μεγάλωνε μέσα από μια πέτρα! Ο ξεναγός εξήγησε ότι παρά το ξηρό του, πετρώδες περιβάλλον το σκληραγωγημένο κυκλάμινο μπορεί να μεγαλώσει και να ευδοκιμήσει ακόμα κι στα κατσάβραχα ενός βράχου. Αυτό ήταν ένα μάθημα ζωής που δεν θα ξεχάσω.

Φέτος η όμορφη κερασένια βιβλιοθήκη δεν συζητιέται καν. Καθώς ‘η ανάγκη γεννάει ευρέσεις’ διαμορφώσαμε ένα ράφι από ένα κομμάτι από θραύσματα ξύλου και δύο τσιμεντόλιθους σ’ έναν χώρο που ήταν ελεύθερος στην ντουλάπα της κρεβατοκάμαρας. Μετά που χτύπησα τον εαυτό μου στην πλάτη που υπήρξα τόσο πολυμήχανη, έφτασε ο λογαριασμός για τα δίδακτρα σαν υπενθύμιση της ύφεσης. Το να βρω μετρητά για να πληρώσω τα δίδακτρα δεν είναι τόσο εύκολο όσο το να βρω επιπλέον χώρο στην ντουλάπα του γιου μου.

Το να κάνω τον προϋπολογισμό και να μειώνω τα έξοδα απλά δεν βοηθάει πια. Σ’ αυτήν την ύφεση πρέπει να είμαστε πιο καπάτσοι, μιμούμενοι το κυκλάμινο. Εκτός του να διαχειρίζομαι μια οικογένεια, τώρα δουλεύω πλήρες ωράριο και μάλιστα έξω απ’ το σπίτι, μια πρόκληση που στην αρχή δεν ήμουν σίγουρη ότι μπορούσα να χειριστώ.

Στο παρελθόν ήμουν εθελόντρια στην οργάνωση του χώρου στην συναγωγή μας, στο σχολείο των παιδιών μας και στις κατασκηνώσεις κι ακόμα και σε φίλους. Από την Θεία Πρόνοια, πριν τρεις μήνες, μια διευθύντρια κατασκήνωσης στην οποία είχα δουλέψει εθελοντικά αναφέρθηκε για εμένα σε μια μητέρα που δουλεύει από το σπίτι της η οποία μου τηλεφώνησε και μου ζήτησε να της οργανώσω το γραφείο της στο σπίτι της. Αποφάσισα να το δοκιμάσω. Ενώ η επιπλέον δουλειά σαν επαγγελματίας οργανώτρια είναι μια πρόκληση για την οικογενειακή ζωή ωρίμασα απ΄ την εμπειρία και τα επιπλέον μετρητά είναι σίγουρα εξυπηρετικά.

Η φιλοσοφία των Χασιδίμ μας διδάσκει ότι η ελιά βγάζει λάδι μόνο μετά που συνθλίβεται. Παρομοίως, οι Εβραίοι καθ’ όλην τη διάρκεια των αιώνων υπέμειναν δύσκολους καιρούς και στο τέλος βγήκαν καλύτεροι. Έριξα μια άλλη ματιά στα βιβλία του γιου μου στο αυτοσχέδιο ράφι κι αισθάνθηκα μια νάχατ, μια χαρά που ποτέ δεν θα προέρχονταν από την όμορφη βιβλιοθήκη που δεν αγόρασα. Όπως το κυκλάμινο το οποίο παρά το δύσκολο, ξερό του σπίτι ακόμα φυτρώνει χαριτωμένα μέσα από τις ρωγμές στις πέτρες, έτσι, παρά το κατάξερο οικονομικό μας περιβάλλον μπορούμε να μεγαλώσουμε, ακόμα και να ευδοκιμήσουμε, όταν παραμείνουμε αφοσιωμένοι στ’ αληθινά πολύτιμα πράγματα της ζωής.

Από τη συγγραφή αυτού του άρθρου, ο σύζυγός μου επίσης έχασε τη δουλειά του! Αλλά όπως το κυκλάμινο, έτσι και εμείς βρίσκουμε νέες δυνατότητες, παρά αυτή την "βραχώδη" δύσκολη οικονομική κατάσταση. Αν και είμαστε αβέβαιοι για το πως θα εξελιχθεί αυτή η ιστορία, βλέπουμε την Θ-ία Πρόνοια στη δική μας κατάσταση και βρίσκουμε νέες δυνάμεις στον αγώνα αυτό. Όπως το κυκλάμινο και αλλά o εβραϊκός λαός ανά τους αιώνες, έχουμε εμπιστοσύνη στον Θ-ό ότι δεν θα επιβιώσουμε μόνο, αλλά θα ευημερίσουμε.