Είναι η Ευτυχία ένας Ρεαλιστικός Σκοπός;
του Ναφτάλι Σίλμπερμπεργκ
Είστε πραγματικά ευτυχισμένοι ή επαναπαυμένοι με όσα έχετε; Ευτυχία είναι μια συναισθηματική κατάσταση που επιτυγχάνουμε όταν βρισκόμαστε σε μια ιδανική κατάσταση. Όσο πιο ιδανική είναι η κατάσταση κι όσο περισσότερο έχουμε ονειρευτεί την ευκαιρία τόσο πιο χαρούμενοι είμαστε. Αντίστροφα, στενοχωριόμαστε όταν μας αρνούνται τα όνειρά μας, όταν όταν οι καταστάσεις μας απομακρύνουν από αυτό που επιθυμούμε .
Πάρτε ένα λεπτό να οραματιστείτε την φαντασίωση της ζωής σας. Φαντάζομαι ότι θα περιελάμβανε πολλά από τα παρακάτω: περισσότερα χρήματα, ένα ομορφότερο σπίτι, περισσότερη αυτοπειθαρχία, συχνά ταξίδια σε εξωτικά μέρη, περισσότερο χρόνο να περάσετε με την οικογένειά σας, καλύτερη υγεία, καλύτερη υγειονομική περίθαλψη,... περισσότερα χρήματα, έναν σύζυγο με μεγαλύτερη κατανόηση και ευαισθησία, μια πιο σημαντική ζωή, καλύτερες δουλειές για τα παιδιά, μια καλύτερη σχέση με τους γονείς σας, ....περισσότερα χρήματα...
Θα μου άρεσε να συναντήσω εκείνο το άτομο που θα μου έλεγε, «Την φαντασίωση της ζωής μου; Την ζω! Δεν μπορώ να φανταστώ κανένα πράγμα που θα ήθελα να αλλάξω!»
Παίρνοντας υπ’ όψιν μας όλα αυτά, είναι η αληθινή ευτυχία δυνατή; Μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι ζει μια ιδανική ζωή; Πως μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι με την μετριότητα; Ναι, όλοι έχουμε φευγαλέα λεπτά αληθινής ευτυχίας όταν ζούμε ένα γεγονός που είναι τόσο όμορφο που εμποδίζει προσωρινά όλες τις άλλες πτυχές της ζωής μας που είναι λιγότερο από ιδανικές. Όμως το να είμαστε χαρούμενοι με την ίδια την ζωή μοιάζει με εκείνες τις μορφές ζωής που δεν έχουν την ικανότητα να ονειρεύονται και να φαντάζονται.
Σαν κοινωνία πιστεύω ότι μπερδεύουμε την ευτυχία με την αποδοχή. Κάποιος που δέχεται την ελαττωματική του ζωή με ένα χαμόγελο αρνούμενος να υποκύψει στην κατάθλιψη και τον λήθαργο που τόσο συχνά συνοδεύει αυτήν την συναισθηματική κατάσταση θεωρείται ένας χαρούμενος άνθρωπος. Στην πραγματικότητα ένα τέτοιο άτομο έχει επιτυχώς συμβιβαστεί με αυτά που έχει αντιλαμβανόμενος ότι τα όνειρα είναι αυτό ακριβώς, όνειρα. Αλλά μπορεί να περιγραφεί αυτό ακριβώς σαν ευτυχία;
Πολλοί από τους μεγαλύτερους στοχαστές και συμβάλλοντες στον κλάδο της φιλοσοφίας, της επιστήμης, της κυβέρνησης και άλλοι πολλοί ήταν γνωστοί για την μελαγχολία τους. Ίσως η κοφτερή τους ευφυία κι αντίληψη να τους εμπόδιζε από το να αποδεχτούν ελαττώματα και ατέλειες;
Αναρωτιέστε γιατί εξισώνω την ευτυχία με τα υλικά αγαθά και τα κατορθώματα; Και τι γίνεται με την αναζήτηση για πνευματικότητα; Δεν μπορεί μια σημαντική, πνευματική ζωή να είναι μια πηγή ευτυχίας; Τα πράγματα δεν είναι πιο ρόδινα ούτε όσο αφορά την πνευματικότητα. Αντίθετα. Η ανθρώπινη φύση είναι άθροισμα αντιθέτων. Για την μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων μια αυτοανάλυση αποκαλύπτει ότι η προσπάθεια να είμαστε για τον Θ-ό πνευματικά άτομα είναι πρακτικά αδύνατη. Θα μοιαζει σαν μια λεοπάρδαλη που προσπαθεί να αλλάξει τις βούλες της (ή διαλέξτε ένα άλλο αντίστοιχο κλισέ).
Πνευματικότητα: Θ-ότητα ίσον ανιδιοτέλεια, ολοκληρωτική δέσμευση σε έναν ψηλότερο σκοπό, απόλυτη αποστροφή για οποιαδήποτε πράξη που είναι επιζήμια στον προαναφερθέντα σκοπό.
Ανθρώπινη φύση ίσον εγωισμό, δέσμευση με αυτοικανοποίηση (απαρνιόμαστε μια πράξη αυτοικανοποίησης μοναχά για κάτι περισσότερο αυτοικανοποιητικό), αποκλειστικό και μόναδικο ενδιαφέρον για προσωπικούς σκοπούς. (Αν πιστεύετε ότι αυτός ο ορισμός της ανθρώπινης φύσης είναι απλοικός η λάθος τυπώστε το και δείξτε το σε οποιονδήποτε σπουδαστή ψυχολογίας).
Μπορούμε να ενεργήσουμε πνευματικά και να κάνουμε καλές πράξεις, αλλά δεν είναι όλα αυτά μια μεγαλοπρεπής παρωδία; Ποιόν κοροιδεύουμε; Ανεξάρτητα από το πως λειτουργούμε, αυτό δεν μπορεί ποτέ να αλλάξει αυτό που είμαστε.
Σχεδόν παράλογα, το ανθρώπινο όν, η κορωνίδα της πλάσης, είναι η μόνη δημιουργία που διαθέτει αυτήν την αντι-πνευματική φύση. Όλες οι άλλες δημιουργίες, από τον πιο ουράνιο άγγελο στο πιο ταπεινό σκουλήκι, κάνουν αυτό ακριβώς που θέλει ο Δημιουργός από αυτούς και δεν έχουν καμιά επιθυμία να αλλάξουν τίποτα από την θ-ική τους αποστολή!
Μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι με την πνευματική μας ταυτότητα και φύση; Μπορεί να υποστηριχθεί ότι τέτοια ικανοποίηση χρησιμεύει μόνο για να ενισχύσει επικίνδυνα και να νομιμοποιήσει την εγωιστική μας φύση.
Έτσι, από που προέρχεται η αληθινή ευτυχία; Να τι λέει ο Ραβίνος Σσνεόρ Ζάλμαν του Λιάντι πάνω στο θέμα (Τάνυα κεφ. 31):
Για να ανακουφίσει την καρδιά του με διπλή μέτρηση... άφησέ τον να πει στην καρδιά του: «Πραγματικά, χωρίς καμιά αμφιβολία είμαι πολύ μακριά, εντελώς απομακρυσμένος από τον Θ-ό και είμαι κατάπτυστος, ποταπός κλπ. Αλλά όλα αυτά είναι αληθινά μόνο για μένα- δηλαδή το σώμα μου και την ζωώδης ψυχή μέσα του. Παρόλα αυτά μέσα μου υπάρχει ένα αυθεντικό κομμάτι του Θ-ού. ..δηλαδή, η θ-ία ψυχή και η λάμψη της ίδιας της Θ-ότητας μέσα της που την εμψυχώνουν. Είναι μόνο που η θ-ία ψυχή είναι στην εξορία [επειδή κατοικεί τέτοιο ταπεινό σώμα]...
«Επομένως θα το κάνω ολόκληρο σκοπό μου κι επιθυμία να την απαλλάξω από αυτήν την εξορία και να «την επιστρέψω στο σπίτι του Πατέρα της όπως στα νιάτα της» δηλ. όπως ήταν πριν ντυθεί στο σώμα μου όταν ήταν απορροφημένη τελείως από το φως του Θ-ού κι ενωμένη με Εκείνον. Τώρα επίσης θα απορροφηθεί παρομοίως και θα ενωθεί με Εκείνον ακόμα μια φορά, όταν θα συγκεντρώσω όλες τις προσδοκίες μου στην Τορά και στις μιτσβότ».
...Αυτό τότε πρέπει να είναι η ισόβια υπηρεσία κάποιου στον Θ-ό με μεγάλη χαρά- η χαρά της ψυχής αφήνοντας το απεχθές σώμα κι επιστρέφοντας, κατά την διάρκεια της μελέτης κάποιου της Τορά και της λειτουργίας στον Θ-ό στο « σπίτι του Πατέρα της όπως στα νιάτα της».
Σίγουρα δεν υπάρχει καμμιά χαρά τόσο μεγάλη όσο αυτή του να απελευθερωθεί κανείς από την εξορία και την αιχμαλωσία...
Αλήθεια, το σώμα παραμένει απεχθές και αηδιαστικό. Παρόλα αυτά ας είναι η Θ-ία ψυχή του πιο πολύτιμη σ’ αυτόν από το αηδιαστικό του σώμα, έτσι ώστε να χαίρεται με την χαρά της ψυχής του χωρίς να επιτρέπει στην στενοχώρια εις βάρος του σώματός του να παρεμβαίνει ή να ενοχλεί την χαρά της ψυχής.
Έτσι καταλήγουμε στο: η ευτυχία εξαρτάται από το πως ορίζουμε τους εαυτούς μας, με ποιά πλευρά της προσωπικότητάς μας ταυτιζόμαστε. Αν ταυτιζόμαστε με το σώμα μας και την φύση του, τότε η προοπτική είναι πραγματικά ζοφερή. Αν ταυτιζόμαστε με τις ψυχές μας, την Θ-ική σπίθα που υπάρχει μέσα στον καθέναν μας, τότε κάθε μιτσβά που κάνουμε είναι μια στιγμή ευφορίας έντονης χαράς. Όχι όχι ανεξάρτητα από το σώμα αλλά εξαιτίας του. Επειδή δεν υπάρχει καμιά ανώτερη χαρά από το να εξυψώνεται κανείς από το υψηλό στο υψηλότερο.
Φράση με την οποία πρέπει να ζούμε: «Άς είναι η θ-ική ψυχή μας πολυτιμότερη από το απεχθές μας σώμα μας... Ας μην αφήσουμε την στενοχώρια του σώματός μας να παρεμβαίνει ή να ενοχλήσει την χαρά της ψυχής.»
