Το σώμα μου κι εγώ : Σκέψεις για τη νηστεία
Από τον Ααρόν Μος
Ερώτηση:
Καταλαβαίνω ότι η νηστεία το Γιομ Κιπούρ υποτίθεται πως με βοηθά να επικεντρωθώ μάλλον στην ψυχή μου παρά στο σώμα μου. Αλλά το μεσημέρι νιώθω τέτοια πείνα που για όλη την υπόλοιπη μέρα σκέφτομαι μόνο το φαγητό. Αυτό δεν καταλύει την πρόθεση; Πώς μπορώ να γίνω πιο πνευματικός με το στομάχι μου να γουργουρίζει;
Απάντηση:
Η νηστεία δεν είναι διασκέδαση. Το Γιομ Κιπούρ, την ώρα του κολατσιού σκεφτόμαστε το γεύμα της παραμονής και μετανιώνουμε πικρά που δεν φάγαμε άλλο ένα μπούτι από το κοτόπουλο. Και καθώς η μέρα προχωρεί, αρχίζουμε να κοιτάμε το ρολόι μας κάθε τόσο, περιμένοντας απεγνωσμένα να τελειώσει η νηστεία. Μπορεί να κρατάμε το βιβλίο με τις προσευχές μπροστά μας και αντί γι’ αυτές στα μάτια μας να έρχεται το μενού. Ενώ ο Πρωτοψάλτης παρακαλεί το Θ-ό να σώσει τον αμαρτωλό, εμείς Τον ικετεύουμε να μας δώσει φαί.
Δεν γνωρίζω κάποιο μαγικό τρόπο να κάνω τη νηστεία εύκολη. Μπορεί όμως σίγουρα να γίνει μια πνευματική εμπειρία. Αντί να αγνοούμε την πείνα μας μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε για να μας φέρει πιο κοντά στην ψυχή. Γι’ αυτό όμως χρειάζεται κάποιου είδους διαλογισμός.
Όταν οι ήχοι από το άδειο στομάχι αρχίζουν να καλύπτουν τις προσευχές του Γιομ Κιπούρ κι εμείς αρχίζουμε να βλέπουμε οπτασίες εδεσμάτων μπροστά μας, ας προσπαθήσουμε να διαλογιστούμε ως εξής:
Κοιτάξτε με! Είμαι ένα ώριμο και υπεύθυνο ανθρώπινο πλάσμα που συχνά λειτουργεί με το σωστό τρόπο. Σήμερα όμως, ακριβώς επειδή δεν ήπια τον καφέ μου και δεν έφαγα το πρωινό μου, δεν μπορώ να σκεφτώ καθαρά. Κάθομαι εδώ στη Συναγωγή την πιο ιερή μέρα του χρόνου και όλα όσα μπορώ να κάνω είναι να ονειρεύομαι κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο. Το άδειο στομάχι έχει μετατρέψει έναν καθωσπρέπει άνθρωπο σε πεινασμένο κτήνος.
Περισσότερο γελοίο είναι ότι σε δύο ώρες, λίγες μπουκιές κέικ και ένα ποτήρι πορτοκαλάδα θα με κάνουν να ξεχάσω όλο το μαρτύριο που περνάω. Όλη μου η αξία είναι ένα πιάτο φαγητό; Δεν είμαι τίποτε άλλο από αυτά που τρώω; Εάν μου πάρουν το σάντουιτς θα έρθει το τέλος μου;
Η απάντηση είναι: αν το σώμα μας είναι όλη η ύπαρξή μας, τότε ναι, είμαστε ότι τρώμε και τίποτα περισσότερο. Στην πραγματικότητα όμως, το σώμα μας δεν είναι όλα όσα διαθέτουμε. Είμαστε κάτι περισσότερο από πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Δεν είμαστε μόνο σώμα. Είμαστε και ψυχή. Το σώμα είναι κυρίως ένα κατάλυμα, ένα απαραίτητο και προσωρινό σπίτι για την ψυχή, την αληθινή μας ταυτότητα.
Παίρνουμε το σώμα και τις ανάγκες μας πολύ στα σοβαρά. Μπορούμε να ζήσουμε τη ζωή μας ακολουθώντας τις επιθυμίες και τις ορμές του σώματός μας, ξεχνώντας ότι στη ζωή υπάρχουν περισσότερα από τις βιολογικές μας ανέσεις. Η νηστεία μας θυμίζει περίφημα την αδυναμία κα την εξάρτηση του σώματος. Όσο πιο πολύ πεινάμε, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε πόσο εύθραυστο και ανεπαρκές είναι πραγματικά το σώμα μας. Πρέπει να υπάρχουν και άλλα στη ζωή μας εκτός από το πρωινό.
Το σώμα δεν είναι τίποτε άλλο από ένα εξωτερικό περίβλημα, η λεπτή επιφάνεια αυτού που είμαστε. Η πραγματική μας ταυτότητα είναι το κομμάτι μας που μπορεί να διακρίνει πέρα από τη δική μας πείνα και να νιώσει και την πείνα των άλλων. Είναι αυτό που βάζει παράμερα τις δικές του ανάγκες και εστιάζει στις ανάγκες των γύρω του. Αυτό είναι η ψυχή.
Όλο το χρόνο δουλεύουμε, ψωνίζουμε, μαγειρεύουμε, τρώμε και προσπαθούμε να θρέψουμε το σώμα μας. Μια μέρα το χρόνο ας αφήσουμε για λίγο το σώμα και ας μπούμε στον κόσμο της ψυχής.
Το Γιομ Κιπούρ ας γίνουμε παρατηρητές του σώματός μας από την πλευρά της ψυχής. Παρακολουθώντας τη σωματική μας πείνα, ας την ευσπλαχνιστούμε για την αδυναμία και την προσωρινότητά της και ας αποφασίσουμε ότι τη χρονιά που έρχεται δεν θα έχουμε το σώμα μας και τις περαστικές του απολαύσεις ως αρχή και τέλος στη ζωή μας. Καλύτερα να το φροντίσουμε ώστε να λειτουργήσει ως «όχημα» για καλές πράξεις, βοηθώντας μας να επιτύχουμε την αποστολή την οποία η ψυχή ήρθε να εκπληρώσει σε αυτόν τον κόσμο.
Ο Ραβίνος Άαρον Μος διδάσκει Καμπάλα, Ταλμούδ και Ιουδαϊσμός στο Σύδνεϋ, Αυστραλία
