Τρεις λέξεις που χρειάζονται πορσοχή
Οι άνθρωποι μπερδεύουν την «επιθυμία» με την «απόφαση». Επιθυμείτε ίσως να τελειώσετε την ιατρική. Εάν θα το επιτύχετε ή όχι δεν εξαρτάται από τον αν επιθυμείτε αυτό το αποτέλεσμα αλλά από το αν είστε διατεταγμένοι σε αυτό. Ποιος είναι ο στόχος σας; Τι θέλετε να επιτύχετε; Πόσο πολύ θέλετε να το επιτύχετε; Τις σας υποκινεί; Λέτε πως θέλετε να ικανοποιήσετε τη φιλοδοξία σας, αλλά πόσο σοβαρολογείτε; Ένα μπορώ να σας πω με σιγουριά – η πιθανότητα να φτάσετε στο στόχο σας δε βασίζεται στο αληθινό ενδιαφέρον για το επίτευγμα αλλά στο αν μπορείτε να επιστρατεύσετε πραγματική δύναμη και ενθουσιασμό.
Γνωρίζω ανθρώπους που θα ήθελαν πολύ να ξεκινήσουν μια δικιά τους επιχείρηση ή τη συγγραφή ενός βιβλίου και δεν αμφιβάλλω καθόλου για την ειλικρίνειά τους. Δεν έχω επίσης καμία αμφιβολία, ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Γιατί; Διότι η όμορφη επιθυμία για κάτι δεν είναι το ίδιο με τη σφοδρή ορμή για την πραγματοποίησή της. Μόνο όταν μια ιδέα από όνειρο γίνει στόχος, από έμπνευση γραπτό σχέδιο – τότε μόνο μπορούν πράγματα να συμβούν. Γιατί τόσο μεγάλες ιδέες – για τις οποίες μιλούν κάποιοι με τόσο πάθος – έχουν στο τέλος την τύχη του σχεδίου του Αμάν; Το πρόβλημα είναι ότι στο μυαλό μας υπονομεύουμε τον εαυτό μας. Υποσκάπτουμε την ίδια μας την επιτυχία. Είμαστε έτοιμοι να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας; Ή μήπως αμφιβάλλουμε γι’ αυτές;
Να οι τρεις λέξεις που θα πρέπει να προσέχουμε: Εάν, Προσπαθώ και Αλλά. Εάν τις εντοπίσουμε στο λόγο μας τότε «πιανόμαστε στα πράσα» ως αμετανόητοι σκεπτικιστές. Αυτές οι λέξεις είναι μια προειδοποίηση πως δεν πιστεύουμε αυτά που λέμε, οπότε τι πιθανότητες έχουμε;
Εάν: «Εάν καταφέρω τελικά να συντονίσω τις ενέργειές μου, θα έχω ένα καταπληκτικό επιχειρηματικό σχέδιο». Εάν; Τι είδους γλώσσα είναι αυτή; Νόμιζα πως σοβαρολογείτε! Όχι εάν – Πότε! Νόμιζα πως επρόκειτο για μεγάλο σχέδιο. Τότε γιατί ξεκινάτε με «εάν»; Δεν έχω ιδέα τι λέει το επιχειρηματικό σας σχέδιο, αλλά αν δεν το πιστεύετε με όλη σας την καρδιά, υπάρχει μια τέλεια ευκαιρία να παραμείνει ένα μεγάλο «εάν». Το εάν είναι αβέβαιο. Η λέξη αυτή πρέπει να καταργηθεί. Το «εάν» δηλώνει επιλογή, αλλά συχνά σημαίνει απλά ότι κάτι δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί. Οι σοφοί του Ταλμούδ λένε ότι ο «Θ-ός θεωρεί μια θετική πρόθεση ως δράση». Γιατί; Εάν έχουμε σοβαρή πρόθεση αυτή γίνεται πράξη. Οποιαδήποτε δυσπιστία – στο Θ-ό ή στον εαυτό μας – την καθιστά προβληματική.
Προσπαθώ: «Θα προσπαθήσω να βάλω μια τάξη στο γραφείο μου προτού με πνίξουν τα χαρτιά». Τι σημαίνει «θα προσπαθήσω»; Θα το καθαρίσει ή όχι; Κανείς στην ιστορία του πλανήτη δεν προσπάθησε ποτέ να καθαρίσει το γραφείο του – είτε το έκανε είτε όχι. Η λέξη «προσπαθώ» προϊδεάζει για αποτυχία. Η λέξη «προσπαθώ» χρησιμοποιείται συνήθως όταν υπάρχει αναμονή ήττας. Δεν μπορείτε να προσπαθήσετε για να αντιμετωπίσετε το χαλασμό του γραφείου – θα τον αντιμετωπίσετε θαρραλέα. Δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι θα έχετε επιτυχία, αλλά μπορώ να εγγυηθώ ότι αν προσπαθήσετε, δεν θα έχετε. Δεν προσπαθείτε να σηκωθείτε το πρωί από το κρεβάτι – απλά σηκώνεστε. Για να επιτύχετε ένα στόχο, μην προσπαθείτε, κάντε το. Με τη βοήθεια του Θ-ού, θα επιτύχετε.
Αλλά: «Έχω σχέδιο να μάθω ολόκληρό το Ταλμούδ, αλλά πρώτα πρέπει να ξεκαθαρίσω μερικά πράγματα». Η λέξη «αλλά» είναι η αντίστοιχη λέξη για την όπισθεν του αυτοκινήτου στον προφορικό λόγο. Αναιρεί αυτό που μόλις έχει ειπωθεί. Το «αλλά» είναι η καλύτερη γόμα. Σβήνει όλες τις θετικές δονήσεις που εκφράσατε προηγουμένως. Εάν ένας φίλος σας πει: «Μάκη, φαίνεσαι πολύ καλά σήμερα, αλλά τα μαλλιά σου είναι χάλια», θα ήταν προτιμότερο να μην είχε πει τίποτα. Εάν μια φίλη σας σχολιάσει το σοκολατένιο σας κέικ με την καινούργια σας συνταγή κάπως έτσι, «η γεύση του ήταν θαυμάσια, αλλά με έπιασε η κοιλιά μου» θα ήταν καλύτερα να μην είχατε λάβει κανένα εγκώμιο. Αν λοιπόν δεν είναι καλό για κάποιον άλλο να το κάνει σε σας – τότε πώς μπορείτε να δεχτείτε να το κάνετε στον εαυτό σας; Απάντηση: αυτό δε γίνεται. Όταν κάποιος λέει «Ναι, αλλά...» γνωρίζετε πως η έμφαση είναι στο «αλλά», όχι στο «ναι». Όταν εκφράζει κανείς την επιβεβαίωσή του δεν υπάρχει αλλά. Έτοιμοι;
Rabbi Yossi Ives is the spiritual leader of Richmond Synagogue in London, where he lives with his wife and four children. He also serves as a prison chaplain and is a qualified LCA (life skills training coach).
