Ο άλλος γονιός

Του Γιαακόβ Λίντερ

Όταν ήμουν διευθυντής σε σχολείο, κατά καιρούς κάποιος καθηγητής ερχόταν στο γραφείο μου αναστατωμένος από τη συμπεριφορά ενός μαθητή του στην τάξη. Ο καθηγητής μου εξηγούσε πόσο αγενές ήταν το παιδί και πόσες προειδοποιήσεις δεχόταν, χωρίς καμία σημαντική αλλαγή. «Δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα μαζί του. Πήγαινέ τον σε άλλη τάξη, σε παρακαλώ»

Εγώ συμμεριζόμουν την αγανάκτηση του καθηγητή που δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα με τη δουλειά του και αναλάμβανα να μιλήσω στο παιδί για να αφήσω τον καθηγητή να ηρεμήσει, ελπίζοντας πως κάποια λογική λύση θα βρισκόταν.

Ανεξάρτητα από το πόσο έμπειρος και μορφωμένος μπορεί να είναι ένας δάσκαλος, δεν μπορεί να παίζει το ρόλο του μάρτυρα, του μηνυτή και του δικαστή ταυτόχρονα. Ένας δικαστής που έχει οποιαδήποτε εμπλοκή – είτε έχει όφελος ή ζημιά από τον κατηγορούμενο είτε όχι – δεν είναι προφανώς ο κατάλληλος άνθρωπος για να κρίνει την υπόθεση.

Ακριβώς το ίδιο ισχύει και στο σπίτι. Αν ο ένας γονιός θυμώσει με την ανάρμοστη συμπεριφορά του παιδιού του, θα ήταν προτιμότερο να επιτρέψει στον άλλο γονιό που δεν έχει εμπλοκή με την υπόθεση, να την αναλάβει. Μια τιμωρία θα πρέπει να είναι η συνέπεια της αρνητικής συμπεριφοράς, με σκοπό την πρόληψη της επανάληψής της. Όταν ένας γονιός είναι θυμωμένος, η τιμωρία μπορεί να είναι αποτέλεσμα του θυμού του. Το παιδί θα εξακολουθεί να νιώθει αγάπη και στοργή ακόμα και μετά την τιμωρία, εφόσον αυτή δόθηκε από τον μη θυμωμένο γονιό, με αυστηρό αλλά ήρεμο τρόπο. Όταν η τιμωρία επιβάλλεται από έναν θυμωμένο γονιό, το παιδί είναι πιθανόν να νιώσει απόρριψη και μίσος.

Με τα λόγια των σοφών μας, «Το δεξί χέρι πρέπει να φέρνει κοντά ενώ το αριστερό να διώχνει μακριά».

Ο ανώτερος στόχος μας είναι να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου το παιδί συμπεριφέρεται με το σωστό τρόπο, χωρίς να είναι απαραίτητη η αμοιβή ή η τιμωρία. Όσο όμως αυτό το ιδανικό δεν έχει επιτευχθεί και χρειάζεται να καταφεύγουμε στη χρήση του «αριστερού χεριού» για να απομακρύνουμε την αρνητική συμπεριφορά, επιβάλλοντας τις συνέπειες, πρέπει ταυτόχρονα να χρησιμοποιούμε και το άλλο μας χέρι για να αυξάνουμε τη θετική ενίσχυση. Αυτό πρέπει να γίνεται με το «δεξί χέρι» - το πιο δυνατό – δηλαδή να δίνουμε έμφαση στο θετικό και στις ενέργειες που μας φέρνουν πιο κοντά στα παιδιά.

Φυσικά αυτή είναι μια πολύ ωραία θεωρία ειδικά όταν είμαστε σε διακοπές χωρίς τα παιδιά, αλλά ακούγεται λιγότερο ρεαλιστική και πρακτική όταν αυτά χαλάνε τον κόσμο μέσα στο αυτοκίνητο, για παράδειγμα, μια πολύ ζεστή μέρα όπου τα πηγαίνουμε βόλτα αμέσως μετά τη δουλειά. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εργαστούμε σκληρά για την επιτυχία αυτής της ιδέας. Δεν θα πρέπει, εντούτοις, να νιώθουμε άσχημα στις περιπτώσεις εκείνες που αναλαμβάνει το ένστικτό μας. Αντίθετα, μάλλον θα νιώθουμε υπερήφανοι τις λίγες εκείνες φορές που έχουμε καταφέρει να αποφύγουμε την επιβολή τιμωρίας ενώ είμαστε και συναισθηματικά εμπλεκόμενοι.

Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα των σχέσεων και της ανατροφής των παιδιών. Ο στόχος μας είναι να αυξήσουμε τον αριθμό και τη συχνότητα των περιπτώσεων όπου αντιδρούμε λογικά και όχι συναισθηματικά μέχρι αυτό να μας γίνει δεύτερη φύση (ελπίζω μέχρι τότε να είναι ακόμα σπίτι τα παιδιά).

Δοκιμάστε το - πιάνει!